Het belang van inclusief leiderschap

Wat is inclusief leiderschap?

Inclusief leiderschap betekent ervoor zorgen dat iedereen in een team zich welkom, gewaardeerd en betrokken voelt, ongeacht wie je bent, wat je doet of hoe lang je al bij de organisatie werkt. 

De belangrijkste taak van een inclusieve leider is het creëren van een veilige werkomgeving met vertrouwen als basis. Hierdoor kunnen mensen zichzelf zijn en durven ze hun mening, kennis en ideeën te delen. Ook zorgt een inclusieve leider ervoor dat iedereen gelijke kansen krijgt. 

Een inclusieve leider houdt niet alleen rekening met de onderlinge verschillen tussen mensen, maar benadrukt ook de toegevoegde waarde daarvan. Deze leider stimuleert dat teamleden van elkaar en andere collega’s leren om beter te worden in hun werk. 

Zo ontstaat er een omgeving waarin iedereen kan meedoen en zijn of haar volle potentieel kan inzetten. En dat draagt weer bij aan betere teamprestaties. 

Waarom inclusief leiderschap?

Mensen zijn verschillend. Bijvoorbeeld in termen van gender, leeftijd, cultuur, vaardigheden, kennis, normen en waarden. Dit noemen we diversiteit. 

In al die verschillen schuilt een kracht, want hierdoor vullen mensen elkaar aan. Diverse teams zijn dan ook creatiever, innovatiever, beter in het oplossen van problemen en nemen betere besluiten. 

Maar die voordelen gaan alleen op als er ook sprake is van inclusie. Inclusie betekent dat iedereen kan meedoen en dat iedereen zich welkom, gewaardeerd en betrokken voelt. 

Dit vraagt om een nieuwe manier van leidinggeven. En omdat steeds meer organisaties inzetten op diversiteit en inclusie, maakt inclusief leiderschap een opmars. 

Bovendien spelen leiders een voorbeeldrol in een organisatie. Leiders die inzetten op inclusief leiderschap, leveren dus een belangrijke bijdrage aan het laten slagen van diversiteit en inclusie in de organisatie. 

Lees ook: Positieve discriminatie: dit mag wel (en dit niet)

Wat zijn de eigenschappen van een inclusieve leider? 

Maar wat maakt van een leider een inclusieve leider? Australische wetenschapper Juliet Bourke deed jarenlang onderzoek naar inclusief leiderschap.

Ze ontdekte 6 onderscheidende eigenschappen van een inclusieve leider:

• Bewustzijn van bias. Dit is de belangrijkste eigenschap die een inclusieve leider onderscheidt van een niet-inclusieve leider. Met ‘bias’ bedoelen we onbewuste vooroordelen over anderen. Hier gaan we automatisch van uit, ook al weten we eigenlijk niet zo veel over de ander. Meestal zijn deze vooroordelen gebaseerd op stereotypen waar we mee zijn opgegroeid, die in stand worden gehouden door maatschappelijke normen en verwachtingen. Zo gaan veel mensen ervan uit dat een vrouw minder gaat werken nadat ze moeder is geworden, terwijl een man fulltime blijft werken. Hoewel we ons lang niet altijd bewust zijn van deze vooroordelen, bepalen ze wel hoe mannen en vrouwen op de werkvloer worden beoordeeld. Een inclusieve leider kent zijn of haar onbewuste vooroordelen en werkt proactief aan het verkleinen van de invloed hiervan op zijn of haar beoordelingsvermogen. 

• Toewijding. Inclusieve leiders staan ergens voor. Ze maken zich hard voor diversiteit en inclusie en durven de status quo uit te dagen. Ze vragen aandacht voor de positie van ondervertegenwoordigde groepen en spreken anderen aan op bijvoorbeeld seksistisch of racistisch gedrag. 

• Moed. Inclusieve leiders hebben de moed om kwetsbaar te zijn. Ze zijn bescheiden over hun eigen kunnen en durven fouten toe te geven. Hiermee laten ze aan anderen zien dat het oké is om fouten te maken en ervan te leren. Inclusieve leiders kennen hun eigen grenzen en durven om hulp te vragen. 

• Openheid. Inclusieve leiders zijn nieuwsgierig en ruimdenkend. Ze weten dat er niet één manier is om naar de werkelijkheid te kijken, en dat er voor een probleem meerdere oplossingen zijn. Inclusieve leiders kunnen zich inleven in een ander en zonder oordeel naar diegene luisteren. 

• Culturele intelligentie. Nog nooit eerder komen er op de werkvloer zoveel verschillende mensen samen, die allemaal hun eigen cultuur, achtergrond, normen en waarden meenemen. Dit vraagt om nieuw leiderschap dat oog heeft voor de culturele verschillen tussen mensen, respect heeft voor andere opvattingen en bereid is tot aanpassing. 

• Teamplayer. In het team van een inclusieve leider is geen plek voor haantjesgedrag. Inclusieve leiders gaan voor effectieve samenwerking, die ontstaat als iedereen mee kan doen en ieders potentieel maximaal wordt ingezet. Deze teams kenmerken zich door psychologische veiligheid, teamspirit en collectieve intelligentie. 

Word ook een great place to work For All

Wat maakt een organisatie succesvol? Het antwoord is simpeler dan je denkt. Al meer dan 30 jaar weten we dat succesvolle organisaties hoog scoren op vertrouwen, trots en plezier voor iedereen. 

In een great place to work hebben medewerkers vertrouwen in hun leiders, zijn ze trots op hun werk en hebben ze plezier met hun collega’s. Die ervaring geldt voor elke medewerker, ongeacht wie hij of zij is en wat hij of zij doet in de organisatie. Want For All betekent voor iedereen. 

Organisaties die een great place to work For All zijn, halen het beste uit iedereen. En dat is nodig om het volle potentieel van je organisatie te realiseren. 

De Trust Index is het enige medewerkersonderzoek ter wereld dat vertelt hoe organisaties scoren op vertrouwen, trots en plezier. Het laat ook zien hoe verschillende afdelingen, teams en demografische groepen scoren op deze thema’s. Zo krijg je een betrouwbaar beeld van wat goed gaat en waar nog winst valt te behalen in termen van inclusie.