Betekenisvolle kernwaarden: ontdek 6 best practices

Wat zijn kernwaarden?

Kernwaarden zijn de fundamentele overtuigingen die de persoonlijkheid, cultuur, visie en missie van een organisatie weerspiegelen. Deze waarden geven aan waarom en hoe je dingen doet als organisatie. Kernwaarden vertellen waar jouw organisatie voor staat, wat je belangrijk vindt en waar je in gelooft. Ze zijn bepalend voor gedrag en de besluiten die worden genomen. 

Kernwaarden zijn belangrijk, want ze:

• Vormen de hoeksteen van een sterke organisatiecultuur. 

• Helpen bij het nemen van beslissingen. 

• Geven houvast en richting. 

• Zorgen voor een gevoel van eenheid. 

De toekomst van werk is For All

Gewoon goed werkgeverschap is anno 2023 niet meer genoeg. Maak kennis met onze filosofie en ontdek hoe je een goede werkgever For All kan zijn.

Download de whitepaper

Het verschil tussen missie, visie en kernwaarden

De kernwaarden, visie en missie van een organisatie vormen samen het fundament en geven richting aan groei en succes, maar ze zijn niet hetzelfde: 

• Kernwaarden. Dit zijn fundamentele overtuigingen die aangeven waarom en hoe je dingen aanpakt als organisatie. Ze bepalen hoe mensen zich gedragen en welke beslissingen er worden genomen. Goede kernwaarden weerspiegelen de visie en missie. 

• Visie. Dit is een toekomstgericht en inspirerend langetermijndoel. Het motiveert en is leidend voor de groei en ontwikkeling van een organisatie. 

• Missie. Dit beschrijft de bestaansreden van een organisatie. Waar doe je het voor? Het bepaalt de dagelijkse koers en de toegevoegde waarde van het bestaan van de organisatie. 

Kernwaarden bepalen: hoe doe je dat?

Elke organisatie heeft al kernwaarden. Je moet er alleen achter komen wat die dan zijn. Het is dus geen kwestie van bepalen of opleggen, maar eerder ontdekken en identificeren. Je kunt de kernwaarden van jouw organisatie achterhalen door in gesprek te gaan met je medewerkers over vragen als: 

• Waar staan we voor als organisatie?

• Wat vinden we écht belangrijk? 

• Waar geloven we in?

• Wat vinden we goed en fout?

Tips bij het identificeren van kernwaarden

• Formuleer 3 tot 5 kernwaarden die aansluiten bij de missie, visie en doelen van jouw organisatie.

• Waarden gaan samen met gedrag. Door afspraken te maken over gewenst (én ongewenst) gedrag en die te koppelen aan kernwaarden, maak je ze tastbaarder. Eén van onze kernwaarden is bijvoorbeeld ‘we care’. Gewenst gedrag is persoonlijke interesse tonen, erin doorschieten is iemand niet durven aanspreken, omdat je elkaar aardig vindt. 

• Onthoud dat kernwaarden niet gaan over je product of diensten, maar over de cultuur in jouw organisatie. 

• Ga voor onderscheidende kernwaarden. Wat maakt jouw organisatie nu écht anders dan andere organisaties? Waarin blinkt jouw cultuur uit? 

Lijst met kernwaarden

Om een beter idee te krijgen van wat kernwaarden zijn, vind je hieronder een lijst met voorbeelden: 

Hoe kun je kernwaarden gebruiken? 

Kernwaarden moeten geen loze woorden zijn, maar een weerspiegeling van de dagelijkse praktijk. Als je ze levend wil maken, dan moet je ze onderdeel maken van elk aspect van je organisatie. Maak ze zichtbaar en zorg ervoor dat medewerkers er niet omheen kunnen, in positieve zin. 

We zetten een paar voorbeelden op een rij: 

• Werving en selectie. Benoem je kernwaarden in vacatureteksten en tijdens sollicitatiegesprekken. Vertel ook welk gedrag hierbij hoort en geef praktijkvoorbeelden. Op die manier kun je mensen aantrekken die passen bij de cultuur in jouw organisatie. Zo vragen wij bijvoorbeeld altijd aan onze sollicitanten welke kernwaarde het meest en het minst aanspreekt. 

• Onboarding. Vertrouwd raken met de kernwaarden is een belangrijk onderdeel van een geslaagde onboarding. Denk bijvoorbeeld aan een training of workshop. 

• Feedback. Durf elkaar aan te spreken op gedrag dat niet in lijn is met de kernwaarden. Essentieel hierbij is dat je afspraken hebt gemaakt over gedrag. Hierdoor is feedback niet gericht op de persoon, maar op de gemaakte afspraken. 

• Waardering en erkenning. Als leider is het goed om medewerkers die gewenst gedrag laten zien, te erkennen en te waarderen. 

• Diversiteit en inclusie. Wil je graag meer zien van bepaald gedrag dat bij een van je kernwaarden hoort? Ga daar dan specifiek naar op zoek in nieuwe medewerkers, zodat je team uiteindelijk diverser wordt. 

Best practices: zo pakken andere organisaties het aan

Hoe passen andere organisaties hun kernwaarden toe in de praktijk? We hebben 6 inspirerende best practices voor je op een rijtje gezet: 

Wat als een bestaande kernwaarde niet meer past bij de organisatie?

Organisaties veranderen continu. Hierdoor kan het gebeuren dat een kernwaarde niet langer aansluit bij de cultuur of strategische koers van een organisatie. Als het nodig blijkt om een van je kernwaarden te herzien, dan heb je de volgende stappen te nemen:

• Begin bij de huidige kernwaarde. Kijk naar de huidige kernwaarde en welk gedrag daarbij hoort. Waarom volstaat deze niet meer?

• Formuleer de gewenste kernwaarde. Waar wil je als organisatie naartoe en welke kernwaarde past daar beter bij dan de huidige kernwaarde?

• Communiceer. Goede communicatie is essentieel in elke verandering. Leiders spelen hierin een sleutelrol. Zij moeten communiceren waarom het nodig is om een kernwaarde te herzien, hoe het veranderproces eruit gaat zien en wat er van medewerkers wordt verwacht. 

• Betrek je medewerkers. Organiseer bijeenkomsten, workshops en feedbacksessies waarin medewerkers de kans krijgen om hun mening, ideeën, twijfels, vragen en zorgen te delen.

• Geef het goede voorbeeld. Leiders hebben een voorbeeldrol als het aankomt op het laten zien van gedrag dat in lijn is met de nieuwe kernwaarde.