Werksfeer verbeteren? Focus op vertrouwen

Wat is werksfeer?

Werksfeer (of werkklimaat) gaat over naar de algehele sfeer en het gevoel dat heerst op een werkplek. Het omvat de relaties tussen leiders en medewerkers en tussen medewerkers onderling, de manier waarop mensen met elkaar omgaan, de communicatie in een organisatie en de algemene stemming op de werkplek. 

Een veilige werkomgeving waarin medewerkers zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen, is een belangrijke randvoorwaarde voor een goede werksfeer. Aan de andere kant kan een negatieve werksfeer leiden tot stress, ontevredenheid en minder productiviteit.

Een goede werksfeer begint bij vertrouwen

Maak kennis met de Trust Index en ontdek hoe jouw organisatie scoort op onze lat van goed werkgeverschap. 

Download de whitepaper

Wat is een goede werksfeer?

Een veilige en open werkomgeving waar medewerkers zichzelf kunnen zijn, zorgt voor een goede werksfeer. Er is wederzijds vertrouwen tussen leiders en medewerkers, en tussen medewerkers onderling. De communicatie is transparant en leiders doen wat ze zeggen en beloven. 

Medewerkers worden aangemoedigd om met nieuwe ideeën te komen, dingen uit te proberen en risico’s te nemen, zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen als het misgaat. Ze zijn trots op hun werk, en op de organisatie als geheel. Er is ruimte om plezier te maken en successen worden gevierd. 

Wat is een onveilige werksfeer?

Andersom zorgt een onveilige omgeving voor een slechte werksfeer waar spanning en conflicten vaak voorkomen. Medewerkers gaan gebukt onder stress en voelen zich ongelukkig door de slechte sfeer. 

Er is een gebrek aan heldere communicatie en vertrouwen tussen leiders en medewerkers. Conflicten worden niet op een constructieve manier aangepakt, en er is weinig ruimte om feedback te geven of te ontvangen. 

Medewerkers durven niet hun mening te uiten, problemen aan te kaarten of om hulp te vragen, want ze zijn bang voor de negatieve gevolgen. Al deze factoren bij elkaar opgeteld kunnen leiden tot een neerwaartse spiraal waarin medewerkers steeds minder gemotiveerd, betrokken en productief zijn. 

In het ergste geval groeit een negatieve werksfeer uit tot een angstcultuur. In organisaties met zo’n cultuur maken leiders gebruik van macht en controle om leiding te geven aan medewerkers. 

Waarom is een goede werksfeer belangrijk?

Een goede werksfeer heeft een positief effect op het functioneren en het welzijn van medewerkers, en daarmee het succes van een organisatie:

• Betrokken en productieve medewerkers. Medewerkers die in een open en veilige omgeving werken, zijn gemotiveerder en productiever. Dit leidt weer tot betere prestaties, meer efficiëntie en uiteindelijk groei van de organisatie.
• Innovatie en creativiteit. Een veilige werkomgeving nodigt medewerkers uit om met ideeën te komen, dingen uit te proberen en risico’s te nemen, zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen. 
• Minder verzuim. In een positieve werkomgeving zijn medewerkers minder vaak (langdurig) ziek. 
• Makkelijker nieuw talent aantrekken. Organisaties waar een goede werksfeer hangt, hoeven minder tijd, geld en energie te stoppen in het aantrekken van nieuw talent. Dit heeft alles te maken met het feit dat een sterk werkgeversmerk moet steunen op een sterke cultuur. Dat laatste is bepalend voor de werksfeer. Bovendien zorgt dit ervoor dat medewerkers vanzelf ambassadeur worden van de organisatie, wat ook weer helpt bij het aantrekken van nieuwe medewerkers. 
• Loyale medewerkers. Een positieve werkcultuur maakt dat medewerkers langer bij een organisatie willen blijven werken. Dit zorgt voor stabiliteit, behoud van kennis en continuïteit in een organisatie, wat essentieel is voor duurzame groei.
• Tevreden klanten. Medewerkers zijn gemotiveerd om de beste service te verlenen en bereid om iets extra’s te doen, wat zorgt voor tevreden klanten. 

Hoe kun je werksfeer verbeteren?

In veel organisaties worden borrels, feestjes en uitjes georganiseerd om de werksfeer te verbeteren. De hond mag mee naar kantoor en ook een pingpongtafel mag niet ontbreken. Want dat is allemaal leuk, toch? Als de cultuur in een organisatie gezond is, dan kan dit zeker bijdragen aan een betere sfeer op de werkvloer. 

Maar wat als de cultuur ongezond is? Wat als medewerkers als een berg opzien tegen een bedrijfsuitje, omdat ze uitgeblust zijn? Wat als ze de vrijdagmiddagborrel niet durven afslaan, omdat ze bang zijn voor de negatieve gevolgen van dat besluit? 

In organisaties waar de cultuur giftig is, gaat een borrel, uitje of kantoorhond dus niet bijdragen aan een betere werksfeer. In zo’n geval is een cultuurverandering nodig om het werkklimaat te verbeteren. 

Het geheim van een goede werksfeer

De basis van een goede werksfeer is een gezonde organisatiecultuur. Maar wat is dan het geheim van een gezonde organisatiecultuur? Uit meer dan 30 jaar data weten we dat het niet gaat om uiterlijke of materiële dingen, maar om hoe mensen in een organisatie met elkaar omgaan. Het gaat om vertrouwen. 

Werksfeer en een cultuur van vertrouwen gaan namelijk hand in hand: veel vertrouwen leidt tot een goede werksfeer, terwijl weinig vertrouwen leidt tot een onveilige werksfeer. De conclusie is dus dat een goede werksfeer begint bij een organisatiecultuur met vertrouwen als basis. 

Dit blijkt niet alleen uit onze data, ook andere onderzoeken laten dezelfde conclusie zien. Neem bijvoorbeeld het onderzoek van neurowetenschapper Paul J. Zak:

“In my research I’ve found that building a culture of trust is what makes a meaningful difference. Employees in high-trust organizations are more productive, have more energy at work, collaborate better with their colleagues, and stay with their employers longer than people working at low-trust companies. They also suffer less chronic stress and are happier with their lives, and these factors fuel stronger performance.”

Hoe kun je vertrouwen vergroten?

Vertrouwen blijft voor veel mensen vaak een vaag begrip. Daarom zetten we hieronder de belangrijkste bouwstenen van vertrouwen op een rij en geven we concrete handvatten hoe je hiermee aan de slag kunt: