Eigenaarschap vergroten in organisaties

Wat is eigenaarschap?

Als je in het woordenboek op zoek gaat naar de betekenis van eigenaarschap, dan vind je niets. Daarom leggen we het begrip zelf uit. 

Eigenaarschap gaat over verantwoordelijkheid voelen en nemen. Je bent alert op wat er goed gaat en wat beter kan. Je onderzoekt je eigen aandeel, neemt initiatief tot verbetering en volgt het effect daarvan. Ook sta je open om aangesproken te worden op je gedrag. 

Tegelijkertijd gaat eigenaarschap over hoe je omgaat met de grenzen van je verantwoordelijkheid. Hoe zorg je ervoor dat jouw betrokkenheid geen afbreuk doet aan je gezondheid of de betrokkenheid van anderen? 

Eigenaarschap loopt dwars door alle lagen van een organisatie. Dit vraagt dus om verantwoordelijkheid van zowel leiders als medewerkers. 

Nu aan de slag met eigenaarschap?

Download de gratis whitepaper en ontdek 5 stappen die je direct kunt zetten om eigenaarschap in jouw organisatie te vergroten.

Download de whitepaper

Voorbeelden van eigenaarschap

Om beter te begrijpen wat eigenaarschap tonen betekent, geven we twee voorbeelden: 

Voorbeeld 1: Freek

Freek is conciërge op een middelbare school. Het valt hem op dat er een paar losse tegels voor de ingang van het schoolgebouw liggen. Nadat Freek de tegels heeft vastgelegd, verwijdert hij ook meteen wat onkruid en hij veegt de boel daarna netjes aan.

Niemand hoeft hem daartoe aan te sporen: hij merkt het onkruid zelf op en ziet dat een veegbeurt geen kwaad kan. Hij pakt het meteen aan. Freek doet dit uit zichzelf, omdat hij het belangrijk vindt dat de school een fijne, schone en veilige plek is voor iedereen.

Voorbeeld 2: Barbara

Barbara werkt als gastvrouw op een camping in een bosrijk gebied. Op een mooie voorjaarsdag kloppen twee oudere gasten bij haar aan. Ze willen eropuit met de fiets, maar alle elektrische fietsen van de camping zijn al uitgeleend.

Daarom belt Barbara de fietsverhuurder in het dorp, maar ook die heeft geen elektrische fietsen meer. Barbara laat het er niet bij zitten en krijgt een idee: ze kan haar eigen elektrische fiets en die van haar man uitlenen. Barbara is hiertoe bereid, omdat ze het belangrijk vindt dat gasten een geweldige vakantie hebben.

Eigenaarschap vergroten: hoe pak je dat aan?

Het sleutelwoord: vertrouwen. Medewerkers hebben vertrouwen nodig, zodat ze eigenaarschap willen en durven nemen. Maar hoe creëer je een cultuur gebaseerd op vertrouwen? 

De kunst van het loslaten

Geef medewerkers de vrijheid om ook wat met die verantwoordelijkheid te doen. Betrek medewerkers bij beslissingen, al gaat het om een nieuw pand, een nieuw product, een nieuwe werkwijze of zelfs een nieuw koffiezetapparaat. Formuleer een helder besluitvormingsproces, zodat mensen weten wanneer ze waar over mee mogen praten en/of mee mogen beslissen.

Toon waardering

Geef mensen eer en waardering voor wat ze doen en wie ze zijn. Ga dus niet als leider met de eer strijken van een ander. De weg naar eigenaarschap gaat vooral ook niet via negeren, straffen of dwingen. Waarderen is het sleutelwoord. Merk eigenaarschap op en benoem actief en specifiek wanneer je ziet dat medewerkers dit actief proberen te pakken, ongeacht het resultaat.

Mobiliseer rondom een gemeenschappelijke missie

Iedereen gaat aan op een doel en niet zozeer op het verkopen van diensten of producten. Wees je bewust van welk doel je als organisatie nastreeft en hoe iedereen hier een actieve bijdrage aan kan leveren. Zorg ervoor dat iedereen weet wat zijn of haar impact is op deze missie.  

Geef actief het goede voorbeeld

Zeggen dat iets mag, is niet voldoende. Laat als leider expliciet zien dat dit kan. Ben  je voor flexibele werktijden, ga dan gerust zichtbaar later op de dag aan de slag of sluit eerder af. Mogen medewerkers hun pauzes zelf inlassen? Laat dan zien dat je zelf ook regelmatig pauzes neemt. Wil je dat medewerkers zich vrij voelen om overdag dingen te doen waardoor ze met energie hun werk kunnen uitvoeren? Ga dan bijvoorbeeld midden op de dag surfen, wandelen of naar de sportschool. Geef complimenten aan de mensen die goed gebruikmaken van deze vrijheden. Zo zorg je ervoor dat medewerkers niet alleen de vrijheid krijgen, maar ook de vrijheid voelen!

Bescherm!

Valkuil bij eigenaarschap is dat mensen erin doorslaan en daarmee in een burn-out raken. Zeker in missiegedreven organisaties voelen medewerkers zich vaak enorm betrokken. Hierbij is de vorige tip (geef actief het goede voorbeeld) enorm belangrijk.

Over de auteurs

Anouk Minnes studeerde antropologie en commerciële economie en werkt al meer dan tien jaar bij Great Place To Work. Na diverse rollen te hebben ingevuld, is ze op dit moment marketeer. Met haar jarenlange kennis van en ervaring met onze filosofie en dienstverlening is ze één van onze vaste blogauteurs.

Wouter Smeets is mede-oprichter van Prototype You, waar hij moderne leiders met programma’s en een peer community helpt bouwen aan gelukkige en gezonde teams die hun beste werk leveren. Ben je benieuwd naar hoe je praktisch eigenaarschap ontwikkelt, zodat medewerkers zelf experimenteren naar een optimale werkervaring? Sluit je aan bij onze Prototype You community voor moderne leiders of maak een connectie met Wouter op LinkedIn.